Tư liệu sưu tầm và giới thiệu về các cựu tù chính trị bị thực dân Pháp lưu đày tại nhà tù Côn Đảo thời gian từ đầu thế kỷ 20 đến năm 1945, trong đó có ông Võ Công Tồn tên thường gọi là "Hội Đồng Tồn" (Sinh năm 1891 mất năm 1942).
Nơi giam giữ các Tù chính trị như Võ Công Tồn
Người Xã long Hiệp - Tổng Long Hưng Hạ - huyện Bến Lức - Tỉnh Chợ Lớn nay thuộc Tỉnh Long An. Là một phú gia lớn (Hội đồng), ông trọng công bằng, sớm có lòng yêu nước. Năm 1916 ông tham gia cuộc bạo động của Thiên điạ hội, để giải cứu cho Phan Xích Long bi giam tại khám lớn Sài Gòn..Sau đó tham gia “Đảng Thanh Niên Cao Vọng” của Nguyễn An Ninh, Năm 1927 ông tổ chức chi nhánh khuyến học ở Gò Đen để nâng cao dân trí. Năm 1927 ông cùng Trần Huy Liệu, Nguyễn Phương Thảo (Nguyễn Bình) thành lập Kỳ Bộ Nam Kỳ của Việt Nam quốc dân Đảng. Sau Khởi nghĩa Yên Bái, ông bị bắt, bị kết án 18 tháng tù.
Thời kỳ 1936-1939 ông tích cưc hợp tác với Đảng cộng sàn Đông Dương, tham gia Ban chấp hành lâm thời của Đông Dương Đại Hội do Đảng cộng sản tổ chức. Khi Đảng công sản ra tờ báo “L’AVANT GARDE” (Tiền phong) ông nhiệt tình giúp đỡ cả về tinh thần và vật chất cho tờ báo. Ông rất quan tâm giúp đỡ cho các chiến sỹ cách mạng như Nguyễn Văn Tạo, Nguyễn An Ninh...
Bia tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại Côn Đảo
Năm 1939 ông bị Thực dân Pháp bắt do có quan hệ mật thiết với Đảng cộng sản, bị kết án đầy đi Tà Lài, sau đó bị lưu đầy ra Côn Đảo. Ông qua đời tại Côn Đảo vào ngày 16 tháng 6 năm 1942 do bị bệnh kiết lỵ.
Tại Long An hiện nay có một Khu di tích lich sử cách mạng cấp Quốc Gia "Khu Lò Gạch và Dinh thự Võ Công Tồn". Ngoài ra, Long An còn có Đường mang tên Võ Công Tôn và Trường học mang tên Ông và đường mang tên Ông để giúp thế hệ trẻ ghi nhớ về truyền thống yêu nước của cha ông chúng ta, gốp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh.
Tư liệu do cụ Nguyễn Thọ Chân cung cấp.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét